Groningen en Drenthe

Opgave

Voor Drenthe en Groningen samen is op basis van het STOOM-scenario met een groei van de vraag van 25% in 2050 en de huidige beschikbare capaciteit een tekort berekend van 25 miljoen m3 per jaar in 2050. Groningen verwacht de groei in de stad en de omliggende kernen, in Drenthe wordt de groei verwacht in de regio Assen-Groningen. De komende jaren wordt de ontwikkeling van de vraag gevolgd en na 5 of 10 jaar wordt de analyse herhaald. Het knikpunt is gedefinieerd als het punt waar de operationele reserve kleiner is dan 10% van de beschikbare wincapaciteit. Als de operationele reserve kleiner is dan 10% zijn maatregelen nodig om het aanbod te vergroten, dan wel de vraag te verkleinen. Dat is nu al het geval voor Waterbedrijf Groningen.

Bouwstenen strategie

Op basis van bestaand beleid en bestuurlijke afspraken zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

  • Grondwater als voorkeursbron;

  • Inzetten op zuinig omgaan met water en waterbesparing door communicatie gericht op bewustwording;

  • Industriewater wordt zoveel mogelijk voorzien vanuit oppervlaktewater en circulaire bronnen;

  • De convenanten voor Onnen en De Punt zijn uitgangspunt;

  • De bestaande strategische grondwaterwinningen worden in de beschouwing meegenomen;

  • De operationele reserve van 10% wordt ingezet voor plotselinge groei van de vraag, die over het algemeen of door uitbreiding stedelijk gebied, een grootverbruiker (industrie) of extreme droge jaren zoals 2018 en 2019 wordt veroorzaakt;

  • Inzet ASV nog nader te bepalen.

Uitgaande van een mogelijke groei van de drinkwatervraag in 2050 van 25 miljoen m3 per jaar heeft de projectgroep de volgende kansrijke bouwstenen benoemd:

  • Vergroten vergunningscapaciteit bestaande winningen van de WMD (ca. 8 miljoen m3/j)

  • Aanvullende strategische grondwater voorraad in het Hunzedal ter hoogte van Kastelen Akkers (4 tot 6 miljoen m3/j)

  • Aanvullende strategische grondwater voorraad Zuid-Oost-Groningen (4 tot 8 miljoen m3/j)

  • Bestaande strategische grondwaterwinning Darperweiden (2 tot 5 miljoen m3/j)

  • Leek-Roden. Omgeving Noord-Drenthe/Zuidwest Groningen (3 tot 6 miljoen m3/j)

Noot: Formele vaststelling van ASV volgt na verdere uitwerking van bouwstenen en wordt opgenomen de Omgevingsvisie van de provincie of het Regionaal Waterprogramma of wordt vastgelegd in een vergunning.

De bouwstenen voor de ASV zijn in eerste instantie beoordeeld op geschiktheid voor drinkwaterproductie. De vraag of er voldoende grondwater met een goede kwaliteit beschikbaar is, stond hierbij centraal. Vervolgens zijn de bronnen beoordeeld op basis van de effecten van de grondwateronttrekking op de omgeving. Tenslotte is de mate van bescherming van belang. Grondwaterwinningen onder kleilagen of gebieden met een bestaande bescherming scoren hierbij positief.

Bescherming en combinatie andere opgaven

Groningen en Drenthe kennen een onderverdeling van de beschermingsgebieden: waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden en verbodszones diepe boringen. Voor grondwaterbeschermingsgebieden en overige beschermingszones wordt uitgegaan van het principe van maatwerk voor wat betreft de omvang van de beschermingsgebieden. Dit maatwerk is gerelateerd aan de mate van kwetsbaarheid van de winning en is afgeleid van de geohydrologische opbouw van de ondergrond en van de grondwaterkwaliteit.

Voor ASV is nog geen beschermingsbeleid ontwikkeld. Het aanwijzen van een ASV is gericht op het veiligstellen van een grondwatervoorraad voor de toekomst. Dat betekent dat in dergelijke gebieden geen ontwikkelingen moeten plaatsvinden die de functie van het gebied voor grondwaterwinning geheel of gedeeltelijk onmogelijk maken. Een minimale vorm is een bescherming van de ondergrond voor functies die mogelijk een risico vormen voor de grondwaterkwaliteit. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van bestaande regelgeving gericht op een verbod op boringen in de ondergrond en ruimtelijke bescherming via het bestemmingsplan.

Afstemming: de provincies geven aan dat er intern is afgestemd met de energiesector.

Uitkomst proces

Het proces is door de provincies Groningen en Drenthe en de WMD en Waterbedrijf Groningen in een prettige samenwerking doorlopen. De status is op dit moment nog een verkenning, de bouwstenen moeten nog formeel worden vastgesteld.